Dostępność

1. Jeśli nie masz pewności, czy ktoś potrzebuje pomocy – zapytaj. To, że ktoś korzysta z wózka inwalidzkiego lub laski dla niewidomych, nie zawsze oznacza, że potrzebuje wsparcia w danym momencie.

2. Nie czuj się niezręcznie. Masz prawo nie wiedzieć, jak pomóc. Najważniejsze, że chcesz pomóc i że chcesz to zrobić z poszanowaniem godności osoby z niepełnosprawnością.

3. Jeśli nie wiesz, jak się zachować – zapytaj rozmówcę.

4. Bądź szczególnie taktowny i uważny, jeśli chodzi o nawiązanie kontaktu fizycznego. Zawsze warto wcześniej zapytać np.: czy mogę podać Pani/ Panu rękę?

1. Podejdź i przedstaw się:
Zbliż się spokojnie i zapytaj, czy dana osoba potrzebuje pomocy. Przedstaw się i wyjaśnij, że chcesz zaoferować wsparcie.

• Na przykład: „Cześć, mam na imię… Wydaje mi się, że możesz potrzebować pomocy. Czy mogę coś zrobić?”

2. Pytaj, jak konkretnie możesz pomóc:

• Zapytaj, jakiej pomocy potrzebuje osoba z niepełnosprawnością. Nie zakładaj automatycznie, co będzie dla niej najlepsze.
• Na przykład: „Jak mogę ci pomóc? Co mogę dla ciebie zrobić?”

3. Zanim nawiążesz kontakt fizyczny, uprzedź o tym osobę niewidomą:

• Jeśli ta osoba zgodzi się na pomoc fizyczną, zaoferuj swoje ramię, nie chwytaj jej za rękę. Możesz powiedzieć: „Czy chcesz, żebym podał/podała ci ramię?”
• Pozwól osobie niewidomej chwycić twoje ramię powyżej łokcia – to da jej lepszą kontrolę i wyczucie kierunku.
• Jeżeli osoba niewidoma korzysta z pomocy psa przewodnika, idź po przeciwnej stronie niż pies.

4. Informuj o otoczeniu:

• Podczas poruszania się informuj o nadchodzących przeszkodach, zmianach w podłożu, schodach, drzwiach, itp. Informacja powinna być konkretna, nie wystarczy np. samo „uwaga”.
• Na przykład: „Za kilka kroków będziemy mieli schody w dół” lub „Po lewej stronie jest szeroka alejka”.
• Jeżeli wskazujesz osobie niewidomej drogę, podaj jej konkretne wskazówki, które nie będą wymagały orientacji wzrokowej. Zamiast powiedzieć „skręć w prawo przy półce z farbami” powiedz „idź prosto do końca alejki, a potem skręć w prawo”.

5. Zapytaj o miejsce docelowe:

• Dowiedz się, dokąd dana osoba chce się udać i staraj się doprowadzić ją bezpośrednio do celu.
• Jeśli nie znasz drogi, możesz zaproponować skorzystanie z pomoc personelu centrum handlowego.

6. Skontaktuj się z personelem:

• Jeśli nie jesteś pewny, jak najlepiej pomóc, zwróć się do biura ochrony i poinformuj o sytuacji. Pracownicy centrum handlowego mogą mieć specjalne procedury lub narzędzia do pomocy osobom niewidomym.

7. Bądź cierpliwy i uprzejmy:

• Pamiętaj, że każda osoba niewidoma ma swoje preferencje, co do otrzymywanej pomocy. Bądź cierpliwy i uprzejmy w komunikacji.
• Utrzymuj spokojny i przyjazny ton głosu oraz dawaj rozmówcy czas na odpowiedzi i decyzje.

8. Pożegnanie:

• Kiedy dotrzecie do celu, poinformuj, że jesteście na miejscu i zapytaj, czy twój rozmówca potrzebuje innej formy wsparcia.
• Na przykład: „Jesteśmy na miejscu. Czy potrzebujesz jeszcze czegoś, zanim odejdę?”

9. O tym także warto pamiętać:

• Nie dotykaj laski ani psa osoby niewidomej. Pies jest w pracy i nie może
  się rozpraszać np. głaskaniem. Natomiast laska to część przestrzeni osobistej.
• Jeśli osoba niewidoma położy gdzieś laskę, nie przekładaj jej. Jeśli musisz ją przełożyć (np. ze względów bezpieczeństwa), koniecznie powiedz o tym.

Pamiętaj, że czytanie z ruchu warg jest dla osób niesłyszących bardzo trudne, jeśli ich pierwszym językiem jest język migowy.

Osoby niedosłyszące porozumiewają się jednak w języku polskim. Wspomagają się aparatami słuchowymi i/lub patrzą na usta rozmówcy. Aby dowiedzieć się, czy dana osoba chce porozumiewać się tylko w języku migowym, czy też może za pomocą gestów, pisząc czy mówiąc, obserwuj jakie daje ci sygnały. Jeżeli nie rozumiesz, co mówi osoba niesłysząca lub niedosłysząca, poinformuj ją o tym np. pisząc na kartce lub przy użyciu telefonu komórkowego.

1. Zwróć uwagę na siebie:

• Delikatnie przyciągnij uwagę danej osoby, machając ręką lub lekko dotykając jej ramienia (jeśli jest to odpowiednie i nie przestraszysz jej lub nie wprawi w zakłopotanie).

2. Nawiąż kontakt wzrokowy:

• Utrzymuj kontakt wzrokowy, aby pokazać, że jesteś gotów pomóc i jesteś zaangażowany w komunikację.

3. Używaj gestów i mimiki:

• Wykorzystaj proste gesty i mimikę, aby wyrazić swoje zamiary. Możesz wskazać na siebie, uśmiechnąć się, a następnie gestem pokazać pytanie.

4. Pisz na kartce lub w telefonie:

• Wyciągnij kartkę papieru i długopis lub użyj telefonu, aby napisać prostą wiadomość, np. „Czy potrzebujesz pomocy?”.
• Możesz także używać aplikacji do notatek lub aplikacji tłumaczących tekst na język migowy.

5. Komunikuj się za pomocą prostych zdań:

• Pisząc, używaj prostych, zrozumiałych zdań. Unikaj skomplikowanych wyrażeń, mów wyraźnie i powoli. Pamiętaj, że np. żucie gumy lub palenie papierosa mogą utrudnić osobom niedosłyszącym czytanie z ruchu twoich warg.
• Jeżeli osoba niesłysząca lub niedosłysząca nie zrozumie któregoś zdania, nie powtarzaj go, a raczej ujmij to, co chcesz powiedzieć, inaczej. Na przykład: „Jakiego miejsca szukasz?” – „Dokąd chcesz iść?”.
• Mów z twarzą zwróconą w kierunku rozmówcy. Jeśli stoisz np. przy oknie, mocne światło może spowodować, że twoja twarz będzie niewyraźna, co uniemożliwi osobie niedosłyszącej czytanie z ruchu warg.

6. Korzystaj z piktogramów i map:

• Jeśli w centrum handlowym są dostępne mapy, piktogramy lub informacje wizualne, wykorzystaj je do wskazania kierunku lub lokalizacji.

7. W razie potrzeby zaprowadź do punktu informacyjnego:

• Jeśli nie jesteś pewny, jak najlepiej pomóc, zaprowadź osobę potrzebującą wsparcia do punktu informacyjnego lub do miejsca, gdzie jest dostępny personel przeszkolony do pomocy osobom niesłyszącym.
• Nie podejmuj decyzji za osobę niesłyszącą. Jeśli nie masz pewności, że chce ona być poprowadzona w inne miejsce, postaraj się wezwać pomoc do niej.

8. Bądź cierpliwy i uprzejmy:

• Bądź cierpliwy, dawaj czas na odpowiedzi i nie okazuj zniecierpliwienia.
• Nie podnoś głosu. Jeśli osoba niedosłysząca używa aparatu słuchowego, prawdopodobnie jest on dostosowany do normalnej głośności mówienia.
• Utrzymuj pozytywną i przyjazną postawę przez cały czas spotkania.

9. Zakończenie pomocy:

• Kiedy już pomożesz, upewnij się, że osoba niesłysząca lub niedosłysząca wie, gdzie się znajduje i że nie potrzebuje dalszej pomocy.
• Możesz napisać: „Czy potrzebujesz jeszcze czegoś?” lub „Czy teraz wszystko w porządku?”.

Zawsze pamiętaj, że nie należy pchać, ani dotykać czyjegoś wózka bez pozwolenia, gdyż stanowi on część przestrzeni osobistej tej osoby. Najlepiej jest po prostu zapytać osobę z niepełnosprawnością, jak możesz jej pomóc.

Oto co powinieneś zrobić:

1. Podejdź i zaoferuj pomoc:

• Podejdź i zapytaj, czy możesz pomóc. Zwróć się do osoby z niepełnosprawnością bezpośrednio, aby nie czuła się ignorowana.
• Na przykład: „Cześć/Dzień dobry, widzę, że próbujesz sięgnąć wysoko. Czy mogę pomóc?”
• Rozmawiając z osobą korzystającą z wózka przykucnij lub przyklęknij na jej poziomie. Jeżeli nie jest to możliwe, stań w niewielkiej odległości, żeby łatwiej było wam nawiązać kontakt wzrokowy.

2. Słuchaj i postępuj zgodnie z instrukcjami:

• Jeśli osoba z niepełnosprawnością zgodzi się na pomoc, upewnij się, że rozumiesz jej potrzeby.
• Na przykład: „Który produkt dokładnie chciałbyś/chciałabyś, żebym podał/podała?”

3. Podaj produkt:

• Sięgnij po wskazany produkt i delikatnie podaj go, upewniając się, że twój rozmówca może go bezpiecznie odebrać.

4. Zapytaj, czy potrzebna jest dodatkowa pomoc:

• Po podaniu produktu zapytaj, czy twój rozmówca potrzebuje jeszcze czegoś innego.
• Na przykład: „Czy mogę ci pomóc z czymś jeszcze?”

5. Szanuj przestrzeń i komfort osoby z niepełnosprawnością:

• Zachowaj szacunek dla przestrzeni osobistej i komfortu drugiej osoby. Unikaj nadmiernej pomocy, jeśli nie jest ona potrzebna. Nie naruszaj też przestrzeni osobistej i nie dotykaj osoby z niepełnosprawnością, jeśli nie jest to niezbędne i jeśli ona nie wyraża na to zgody.

6. Informuj o innych możliwościach pomocy:

• Jeśli widzisz, że dana osoba może potrzebować dalszej pomocy w sklepie, poinformuj personel sklepu o obecności klienta ze specjalnymi potrzebami.

7. Zakończ pomoc z życzliwością:

• Po udzieleniu pomocy, zakończ rozmowę uprzejmie i życzliwie.

Przez te kroki możesz zapewnić, że osoba korzystająca z wózka inwalidzkiego otrzyma potrzebną pomoc w przyjazny i szanujący ją sposób.

Pomoc osobie w spektrum autyzmu, która ma trudności z radzeniem sobie z nadmiarem bodźców w centrum handlowym, wymaga delikatnego i zrozumiałego podejścia. Oto kroki, które możesz podjąć, aby jej pomóc:

1. Zachowaj spokój:

• Sam bądź spokojny i opanowany. Twoje zachowanie może pomóc uspokoić osobę, która jest w stresującej sytuacji.

2. Nawiąż delikatny kontakt:

• Podejdź powoli i ostrożnie. Zapytaj, czy napotkana osoba potrzebuje pomocy, ale unikaj nadmiernego kontaktu wzrokowego, który może być dla niej stresujący.
• Na przykład: „Cześć, widzę, że możesz być zdenerwowany/zdenerwowana. Czy mogę ci jakoś pomóc?”

3. Minimalizuj bodźce:

• Jeśli to możliwe, spróbuj przeprowadzić rozmówcę ze specjalnymi potrzebami w mniej zatłoczone i cichsze miejsce. Może to być kącik, ławka lub specjalne pomieszczenie do odpoczynku, jeśli takie istnieje w centrum handlowym.

4. Używaj prostego języka:

• Komunikuj się jasno i zwięźle. Używaj prostych słów i krótkich zdań. Unikaj przenośni, ironii, metafor czy powiedzeń.
• Na przykład: „Chodźmy w ciche miejsce” lub „Czy chcesz usiąść?”

5. Oferuj wsparcie sensoryczne:

• Jeśli napotkana osoba ma przy sobie akcesoria sensoryczne (np. słuchawki wygłuszające, zabawki sensoryczne), zapytaj, czy ich potrzebuje.
• Na przykład: „Czy masz swoje słuchawki?” lub „Czy potrzebujesz swojej zabawki sensorycznej?”
• Jeśli dana osoba nie ma takich słuchawek, zwróć się do Biura Ochrony Centrum – w Galeria Gniezno takie słuchawki zostaną Ci udostępnione po wypełnieniu formularza.

6. Szanuj przestrzeń osobistą:

• Daj napotkanej osobie wystarczająco dużo przestrzeni. Unikaj dotykania, chyba że jest to absolutnie konieczne i twój rozmówca wyraźnie tego potrzebuje.

7. Komunikuj się z opiekunem (jeśli jest obecny):

• Jeśli dana osoba jest z opiekunem lub członkiem rodziny, skontaktuj się z nim, aby uzyskać dodatkowe wskazówki dotyczące najlepszych sposobów pomocy.

8. Zaoferuj wodę i czas na uspokojenie:

• Zapytaj, czy osoba potrzebuje wody lub chce usiąść na chwilę, aby się uspokoić.
• Na przykład: „Czy chciałbyś/chciałabyś napić się wody?” lub „Możemy usiąść tutaj na chwilę.”

9. Znajdź wsparcie profesjonalne:

• Jeśli sytuacja nie poprawia się, skontaktuj się z personelem biura ochrony centrum handlowego, który jest przeszkolony w zakresie radzenia sobie z takimi sytuacjami lub wezwij pomoc medyczną, jeśli to konieczne.

10. Pozostań dostępny, ale nie narzucaj się:

• Pozostań w pobliżu, jeśli dana osoba może potrzebować dalszej pomocy, ale nie narzucaj się. Daj jej czas i przestrzeń na uspokojenie.
  Poprzez stosowanie tych kroków, możesz skutecznie pomóc osobie w spektrum autyzmu w trudnej sytuacji, zapewniając jej wsparcie i komfort w centrum handlowym.